donderdag 27 februari 2020

Pfeiffer

Pfeiffer over Ironie Aantekeningen "De vraag: Is ironie een gevaar of een redding in onze gepolariseerde en geridiculiseerde debatcultuur?" - dit is niet Pfeiffer maar zijn inleiders. Wat is er geridiculiseerd? Dat wordt toch met iets gedaan? Bedoelt hij ridicule? Wat is er belachelijk gemaakt, en als dat het geval is, wat is de rol van ironie daarin? Ik snap de titel niet.
Kierkegaard: alleen een 'beheerste ironie'kan de redelijkheid van een cultuur waarborgen. Wanneer het individu de juiste opstelling kiest, en dat is daardoor het geval dat de ironie begrensd is, eerst dan krijgt de ironie rechte betekenis, haar ware geldigheid'
[..]
Zo geeft men er de voorkeur aan om ook bij een overduidelijk absurde opmerking serieus te blijven om de spreker niet te beledigen, mocht de ander het wel degelijk hebben gemeend. Pas als de spreker verzekert dat zijn opmerking ironisch bedoeld was, begint men te lachen - deze keer om de spreker niet voor de tweede keer te beledigen door een ernstige gezichtsuitdrukking' Boris Groys 1947
Pfeiffer Dissimulatie maakt deel uit van eironeia.
Quintilianus: Çontrarium ei quod dicitur intellegendum est'(9.2.44); je moet het tegenovergestelde begrijpen van wat wordt gezegd (de context is cruciaal - 8.6.55 (cf. 9.2.45) Er kunnen drie signalen zijn die duidelijk maken dat een uitspraak ironisch bedoeld is, en dat de spreker wil dat de toehoorder het tegenovergestelde begrijpt van wat zijn uitspraak letterlijk betekent: (1) de manier waarop de uitspraak wordt gedaan, al dan niet begeleid door stembuigingen, knipogen of gebaren, (2) de reputatie van de spreker of (3) de aard van het onderwerp. (Inst. Or. 8.6.54-55) [dit verklaart de nadruk op beroepen in ironieonderzoek; en de verwachting van ironie bij spoorwegen/ns]
Eerste verschil van mening met Pfeiffer. Hij vindt dat je ironie kunt gebruiken als je in sociaal opzicht wenselijke antwoorden wil geven, maar je niet wil liegen: je antwoord is ironisch en wilde het tegenovergestelde betekenen. Maar als dat zo is, dan lieg je toch? Je bedondert op zijn minst degene die je niet wil beledigen en die de ironie niet dient te begrijpen. Volgens Pfeiffer: 'Ten eerste is ironie een manier om oprecht te zijn en toch buiten schot te blijven. Je antwoord was oprecht voor zover het ironisch was en als zijn tegendeel wide worden begrepen, maar je kon er niet op worden afgerekend omdat je je in geval van nood altijd kon verschuilen achter de letterlijke betekenis van je woorden.'
ikzelf: ironie naast de waarheid: akkoord; maar tegen de waarheid = leugen volgens mij is dit onderscheid van belang, om op deze manier de hondenfluitjes uit te schakelen? Of toch niet?

GRICE

Pfeiffer heeft aardige uitleg van Grice: Hoewel hij het principe prescriptief formuleert, is het descriptief bedoeld
[..] en dan zegt iemand opeens dat Donald Trump een vakrken is. Dat is op het eerste gezicht een eclatante overtredign van de maxime van kwaliteit, want Donald Trump is evident geen evenhoevig zoogdier uit de familie der Suidae. De uitspraak dat hij een varken is, is onwaar. Maar wij zin niet bereid de aanname zomaar te laten varen dat onze gesprekspartner het cooperatieve principe en de maximes respecteert, dus gaan we op zoek naar een alternatieve manier om zijn uitspraak te interpreteren. [ik: dus de volgorde is essentieel; eerst het contrast in de context, dan de tekst] [je gebruikt dus maximes voor de interpretatie en dan] we kunnen er opnieuw van uitgaan dat de spreker zelf gelooft wat hij zegt. [...] We hebben geleerd wat metaforen zijn en hoe ze werken en ze maken deel uit van het repertoire van alternatieve interpretatiestrategieen dat we aanspreken zodra er een schijnbare inbreuk plaatsvindt op de coöperatieve principe. Kortom: ironie is twostaged. Pfeiffer: Ironie moet je leren (p. 35) [ik: per cultuur verschillend? Leeftijd?]

Gebaseerd op Reputatie


Ironie die is gebaseerd op de reputatie van de spreker, is ironie die funcitoneert vanwege het feit dat de spreker normaal gesproken niet zou zeggen wat hij of zij zegt. Dit mechanisme kan worden uitgebreid voor ironie die een schijnbare inbreuk vormt op <\b> algemeen aanvaarde normen, waarden en waarheden.
"Sommige stukken van Nederland zijn zo door en door rot dat ze maar het beste teruggegeven kunnen worden aan de zee. Wat mij betreft mogen ze de dijken vast doorsteken bij Urk. Jammer van de gerookte paling, maar beter voor de rest van het land." Elfie Tromp
Is dit ironie? Is dit niet beter Hyperbool te noemen? want bedoelt ze wel het tegenovergeshtelde?

Wet van Poe


Nathan Poe stelt dat het zonder expliciete markering van de bedoeling van de maker onmogelijk is op internet een parodie te creeren van extreme opvattingen die zo duidelijk overdreven is dat geen enkele lezer deze zal interpreteren als een oprechte uiting van deze extreme opvattingen"
De ironie is in crisis.
Interessant: mis gegaan ironie. Tommy Wieringa die leuk wou zijn en zei dat in het Telegraafgebouw een busje in de pui moest parkeren. Dat zou iemand als Godfried Bomans zich in de jaren zestig moeiteloos kunnen permitteren.

Precisiebombardement

Gerard Reve: aan luchtmachtpredickant ds. C. B> Dekker: 'Zou ik ook, tegen vergoeding van gemaakte kosten, iemand zijn huis gebombardeerd kunnen krijgen? Het is het huis van Theun de Vries, Egelantiersgracht 66, Amserdam C (Jordaan). Het is een bovenhuis, dus het is wel preciesiewerk. Eronder woont Jan Willem Hosfstra, en die kan dus in een moeite meegenomen worden'. Dat was in 1969 evident ironie. Maar toen een journalist van HP/DE Tijd in november 2018 in een interview met de columniste Asha ten Broeke vroeg op het huis van welke schrijver zij een precisiebombartement zou illen wlaten uitvoeren en zij antwoordde dat Thierry Baudet ook een schrijver was, kreeg zij serieuze problemen. " [oké: maar bedoelden zij het tegenovergestelde? Of was het toch een hyperbool?]

Erasmus

Erasmus beklaagt zich er al over in zijn Ecclesiastes (1535) dat er geen leestkeen bestaat voor ironie: 'ironia nullam habet notam, sola pronuciatione distingitur'(LB V 1054)

Wampole

De Ironie is vanuit de retorica het leven in gelekt. Dat leidt tot individuele en collectieve leefte en vervlakking. De vlucht in de ironie komt voort uit een afkeer van risico's.
Joost de Vries
Negatieve dissimulatie. Wat ik eronder versta is eignelijk heel simple: het is doen alsof iets niet is wat het is, terwijl je heel goed weet wat het wel is. Ironie is meestal niet doen alsof, het is vooral doen alsof niet.
vgl Thomése
Thomése beroept zich op Richard Rofty en wijst erop dat de destructieve werking van ironie soms broodnodig kan zijn om claims op het monopolie op de waarheid te ondergraven'. Ironie is essentieel voor een democratische rechtsstaat waar mensen zich op intelligente wijze met elkaar verstaan. Irony is redescription.
De belangrijkse bouwsteen voor een open samenleving.
DAn blijkt: Pfeiffer verzet zich tegen de ironie als levenshouding
We kunnen de ironie er niet de schuld van geven dat leugenaars, verdoodlden en manipulatoren van de publieke opninie vrij stpel hebben,. Het is de schuld van het subjectivisme, en de ironische levenshouding is hier een symptoom van.
Als een ironicus zich van zijn taak kwijt door toch te zeggen wat hij niet mag zeggen, dan zegt hij vandaag de dag racistische en antifeministische dingen. Ironie floreert bij taboes. Extreem rechts is doordrenkt van iornie.
Ironie stelt mense3n in staat hun commitment aan extreemrechtse ideeen te ontkennen terwijl ze deze tegelijkertijd wel degleijk uitdragen. De ironische extreemrechtse internetcultuur biedt oprechte neonazi's de gelegenheid zich te vermommen als ironische neonazi's.

Gipsafdruk van ironie

Deze gipsafdruk van de ironie houdt in dat je wel degelijk zegt wat je bedoelt, maar vervolgens pretendeert dat het ironisch was. [bandretoriek'][hondenfluitje][omgekeerde ironie strategie] Önze analyse van de kritiek op de ironie in de vorige twee hoofdstukken heeft aan het licht gebracht dat ironie zich niet verdraagt met oprecht engagement. De tegenstanders kiezen voor ironie en ridiculiseren en vernietigen het engagement door het te ironiseren. [is dat zo?]
De droeve wijsheid de wereld en zichzelf slechts weerspiegeld te weten in de reflecties van losse scherven
Het subjectivisme en het ontbreken van een gedeelde waarheid en gedeelde waarden in een maatschappij van eenlingen die de ironie vieren van het bestaan van alternatieve waarheden is het grootste probleem van deze tijd.

Soren Kierkegaard

Als daarentegen het gesprokene niet mijn mening of het tegengestelde van mijn mening is, dan ben ik vrij ten opzichte van anderen en van mijzelf
Dit is de gewoonste vorm van ironie: men zegt iets ernstig, dat evenwel niet ernstig is gemeend. De andere vorm, dat men iets in scherts zegt, schertsend, wat ernstig gemeend is, komt minder vaak voor. Overigens heeft de ironische stijlfiguur een eigneschap die eveneens typerend is voor alle rionie, namelijk een zekere voornaamheid, voortkomend uit het feit dat ze, ook al wil ze worden begrpeen, toch niet o maar wil worden begrpeen, een voornaamheid die maakt dat deze figuur als het ware neerzit op de gewone, rondborstige taal die iedereen meteen begrijpt'. Ze reist als het ware onder een voornaam incognito en ziet vanuit die hoge positie medelijdend neer op het gewone gepraat van alledag.
conventikels
experiment; waarbij we sturen op de metaforische context en dat die dan letterlijk bedoeld is. RT? Dan dus two staged process

Geen opmerkingen: